VDAP

Điều Trị Bằng Suboxone

Suboxone™® là nhãn hiệu của loại thuốc mới, dùng để điều trị cho những người lệ thuộc bạch phiến (heroin) hoặc những loại thuốc trong nhóm á phiện.

Điều Trị Bằng Suboxone

ĐIỀU TRỊ BẰNG SUBOXONE (BUPRENORPHINE/NALOXONE)
SUBOXONE TREATMENT

Suboxone là gì? -  What is Suboxone?

Suboxone™® là nhãn hiệu của loại thuốc mới, dùng để điều trị cho những người lệ thuộc bạch phiến (heroin) hoặc những loại thuốc trong nhóm á phiện (á phiện, codein, pethidine, morphine, methadone).  Suboxone được sản xuất dưới dạng thuốc viên sáu-mặt màu trắng, ngậm tan dưới lưỡi.  Thuốc có vị chua mùi chanh.  Mỗi viên có chứa bốn phần buprenorphine (còn gọi là Subutex™®) và một phần naloxone (còn gọi là Narcan™®).
Suboxone có chứa naloxone là loại thuốc gây vã thuốc nghiêm trọng  nếu dùng để chích, nên Suboxone là loại thuốc an toàn đem về nhà để điều trị sự lệ thuộc á phiện và cuộc sống của những người bị lệ thuộc những chất gây nghiện thuộc nhóm á phiện được bình thường hơn.

Buprenorphine

Buprenorphine là một loại thuốc á phiện tổng hợp có những tác dụng và những phản ứng phụ giống như bạch phiến và những loại thuốc khác thuộc nhóm á phiện.  Buprenorphine có thể:

• Phòng ngừa hoặc làm giảm bớt cơn vã bạch phiến/thuốc có-á-phiện
• Giảm cơn thèm bạch phiến/thuốc có-á-phiện
• Giảm đau
• Gây những phản ứng phụ (như táo bón, buồn ngủ, toát mồ hôi và nhức đầu).

Subutex và Suboxone cả hai đều có chứa chất buprenorphine. Sự khác biệt là Suboxone có chứa thêm  Naloxone (Narcan). 

Naloxone (Narcan)

Naloxone là một loại thuốc "đối kháng với thuốc có-á-phiện" (opiate antagonist).  Chất đối kháng Naloxone ngăn chận các chất có á phiện lại và đẩy xa khỏi các điểm tiếp thu.  Đây là những tác dụng ngắn kéo dài khoảng 15 đến 20 phút.
Naloxone (Narcan) đã được dùng để điều trị những trường hợp quá liều bạch phiến (heroin overdose) từ thập niên 1970.
Nếu ngậm Suboxone tan dưới lưỡi như chỉ dẫn, thì cơ thể không thu nhận naloxone và như vậy sẽ không có tác dụng nào của naloxone.  Naloxone sẽ không giảm bớt chút nào tác dụng của buprenorphine nếu không tiêm chích Suboxone.
Nếu bạn lệ thuộc thuốc có á phiện và bạn chích naloxone, bạn sẽ bị phản ứng vã thuốc đột ngột và trầm trọng.

Suboxone tác dụng thế nào trong cơ thể ?- How does Suboxone work in the body?

Dưới lưỡi - Under the tongue
Một viên Suboxone cần hai đến mười phút để tan dưới lưỡi.  Khi viên thuốc tan, buprenorphine ngấm vào mạch máu và di chuyển đến não, tạo ra những tác dụng của á phiện. Bạn sẽ cảm thấy một số tác dụng trong khoảng 30 đến 60 phút, và tác dụng hoàn toàn sau 1 giờ đến 4 giờ.  Thời gian tác dụng này kéo dài tùy theo liều lượng và người xử dụng.  Nói chung chung, liều càng cao thì tác dụng càng lâu dài.

Nuốt - Swallowing
Giống như Subutex, Suboxone ít có hiệu quả hơn nếu nuốt,vì nó đi qua gan.  Gan sẽ phân hủy phần lớn buprenorphine trước khi vào máu.  Vì thế ngậm tan Suboxone dưới lưỡi là điều quan trọng, và đừng nhai hoặc nuốt.

Tiêm chích Suboxone - Injecting
Không nên tiêm chích Suboxone.  Nếu tiêm chích, có thể làm hư hại tĩnh mạch, làm máu đóng cục, và có thể tăng nguy cơ bị nhiễm độc. Nếu tiêm chích Suboxone vào tĩnh mạch:

• Thuốc buprenorphine sẽ vào máu, nhưng
• Thuốc naloxone cũng vào máu và vô hiệu hoá các tác dụng của buprenorphine và của các loại thuốc có á phiện (như heroin hoặc methadone) đang có trong cơ thể bạn.

Tiêm chích Suboxone có tác dụng giống như tiêm chích naloxone; một người lệ thuộc thuốc á phiện có thể bị phản ứng vã thuốc đột ngột ('thèm thuốc' đột ngột).  Có thể bao gồm thèm thuốc, lo âu, bồn chồn, nôn mửa, toát mồ hôi, đau bụng, tiêu chảy.  Phản ứng vã thuốc có thể rất nặng trong khoảng 30 phút đầu, sau đó sẽ giảm dần rồi có thể chấm dứt trong nhiều giờ hoặc lâu hơn.

Những phản ứng phụ thông thường của Suboxone - Common side effects

Suboxone có nhiều phản ứng phụ rất giống những phản ứng phụ của thuốc Subutex và gần giống như những phản ứng phụ của tất cả các loại thuốc thuộc nhóm á phiện.  Phần nhiều các phản ứng phụ xảy ra vào tuần đầu hay tuần thứ hai của chương trình điều trị và sau đó thì ổn định.  Những phản ứng phụ dai dẳng sẽ chấm dứt khi chương trình điều trị chấm dứt. Những phản ứng phụ thường là:

• Khó ngủ, giấc ngủ bị xáo trộn, triệu chứng giống như bị cảm cúm, tính khí thay đổi
• Nhức đầu, táo bón, đổ nhiều mồ hôi, mệt mỏi hoặc buồn ngủ
• Ăn mất ngon, buồn nôn và ói mửa, co thắt cơ bụng
• Da nổi mẩn đỏ và ngứa, sâu răng
• Kinh nguyệt thay đổi thất thường
• Suy giảm ham muốn tình dục

Các chương trình điều trị với Suboxone – Treatment programs with Suboxone

1. Điều trị ngắn hạn (Cắt cơn) - Short-term withdrawal (Detox) treatment
Cắt cơn thường là phương thức điều trị ngắn hạn, thường kéo dài khoảng một tuần.  Việc điều trị bao gồm việc dùng thuốc để giảm bớt những triệu chứng vã thuốc (hội chứng cai).  Việc cắt cơn có thể thực hiện trong khung cảnh ngoại trú (tại nhà) hay trong khung cảnh nội trú (tại một trung tâm cắt cơn hoặc trong bệnh viện).  Thường thường việc cắt cơn được kết hợp với sự hỗ trợ của các dịch vụ, gia đình và bạn bè. Suboxone có thể được xử dụng trong thời gian ngắn để giảm thiểu sự trầm trọng của những triệu chứng vã thuốc.

2. Điều trị duy trì dài hạn - Maintenance treatment
Điều trị duy trì dài hạn gồm việc dùng thuốc đều đặn nhiều tháng, có khi nhiều năm.  Thuốc này có thể là methadone hoặc buprenorphine ( Subutex hay Suboxone).  Thuốc có đủ chất á phiện để ngừa sự vã thuốc, và cho bạn một khoảng thời gian để tập trung đến những vấn đề khác hơn là việc xử dụng ma túy.  Chương trình điều trị phù hợp với những ai muốn quyết định thay đổi lâu dài lối sống và giảm thiểu việc xử dụng ma túy bất hợp pháp.  Những trung tâm y tế đặc biệt điều trị ma túy , các bác sĩ toàn khoa và các tiệm thuốc tây cung cấp các chương trình điều trị duy trì dài hạn.  Bạn phải tham dự những chương trình này đều đặn.  Việc hỗ trợ tâm lý và xã hội cũng cần thêm trong thời gian điều trị.  Lợi ích chính của việc điều trị duy trì dài hạn là đạt tỷ lệ thành công lớn nhất trong việc giảm thiểu việc xử dụng heroin/loại thuốc có á phiện.  Nghĩa là bạn sẽ được giảm thiểu rất nhiều rủi ro chết vì quá liều và rủi ro lây nhiễm những siêu vi trùng qua đường máu (như HIV và Viêm Gan C).  Những bất tiện chính là tốn tiền (nếu bạn phải trả tiền lệ phí nhà thuốc tây và tiền thuốc) và sự ràng buộc với dịch vụ điều trị một thời gian dài.

Ai là người không nên điều trị bằng Suboxone? - Who should not take Suboxone?

Bạn không nên xử dụng Suboxone nếu bạn ở trong những trường hợp sau:

Bị dị ứng với buprenorphine - Hypersensitivity to buprenorphine
Đừng xử dụng Suboxone nếu bạn bị dị ứng với buprenorphine.  Dị ứng có thể biểu lộ bằng phát ban, ban đỏ và ngứa.  Rất ít trường hợp dị ứng gây ra những phản ứng trầm trọng (như khó thở do đường thở bị co thắt và bị sốc).  Nếu bạn bị những phản ứng như thế khi dùng buprenorphine hoặc Suboxone, đừng tiếp tục xử dụng nữa và gặp bác sĩ ngay.

Có thai và đang cho con bú sữa mẹ - Pregnancy and breastfeeding
Phụ nữ có thai, đang cho con bú sữa mẹ hoặc có ý định mang thai, và đang xử dụng bạch phiến hoặc những loại thuốc thuộc nhóm á phiện, nên nghĩ đến việc điều trị bằng methadone. Nếu đang điều trị bằng Suboxone mà có thai, vì lý do an toàn nên chuyển qua methadone.  Methadone đã được nhiều người có thai xử dụng rộng rãi trên 30 năm qua. Chưa có nghiên cứu đầy đủ về việc xử dụng buprenorphine trong thời gian mang thai hoặc cho con bú sữa mẹ, cho nên điều trị bằng methadone vẫn là phương pháp an toàn nhất.  Trong một vài trường hợp, naloxone có thể nguy hiểm cho thai nhi và cho em bé sơ sinh ngay sau khi sinh ra. 

Thuốc ức chế thần kinh và an thần - Depressants and sedatives
Rất nguy hiểm nếu dùng Suboxone chung với các loại thuốc như sau:

• Rượu bia
• Thuốc ngủ và an thần (như benzodiazepine hoặc barbiturate)
• Thuốc trị bệnh trầm cảm (antidepressants)
• Các loại thuốc khác thuộc nhóm á phiện  (như morphine, pethidine, methadone hoặc codeine)

Dùng chung các loại thuốc này có thể gây buồn ngủ, làm giảm đau, gây hôn mê bất tỉnh và tử vong.  Nếu bạn đang xử dụng những loại thuốc khác hoặc những loại ma túy khác, hãy bàn thảo với bác sĩ khi bàn về việc điều trị bằng Suboxone.

Những vấn đề khác về sức khoẻ - Other health issues

Bạn không nên xử dụng Suboxone nếu bạn:

• Bị những khó khăn trầm trọng về đường hô hấp
• Đầu mới bị thương tích trầm trọng
• Đau bụng dữ dội  

Bệnh viêm gan và những vấn đề về gan - Hepatitis and liver problems

Buprenorphine là loại thuốc có á phiện và thường thường các loại thuốc có á phiện không gây vấn đề gì cho gan.  Khi xử dụng Suboxone theo sự hướng dẫn của bác sĩ, Suboxone không gây vấn đề gì cho gan.
Nhiều người xử dụng heroin/những loại thuốc thuộc nhóm á phiện - đặc biệt những người bị viêm gan C hoặc những người đã từng bị viêm gan B - lo lắng rằng thuốc họ uống có thể ảnh hưởng đến gan.  Bạn nên bàn thảo với bác sĩ về những gì bạn quan tâm.

Tài liệu tham khảo - References

1.    Turning Point and Drug Centre and Reckitt Benckiser 2005 , Suboxone, A Guide To Treatment
2.    http://www.fda.gov/CDER/DRUG/infopage/subutex_suboxone/subutex-qa.htm : Subutex and Suboxone Questions and Answers.  Patient Information Suboxone & Subutex Leaflet

• < Trang trước